Sommige hondenrassen hebben een zogenoemde merle vacht. Ook wel dapple of tiger genoemd. Deze honden hebben het merle-gen dat ervoor zorgt dat het pigment in de haren wordt verdund. Het haalt als het ware pigment weg uit de huid en de haren. Soms meer, soms minder. De niet aangetaste stukken houden hun kleur. Daarom zijn merle honden op een bijzondere manier gevlekt. Gebrek aan pigment heeft echter niet alleen gevolgen voor de vacht, maar zorgt ook voor gezondheidsproblemen.  

Wat de kleur van de vacht betreft gaat het bijvoorbeeld om de kleur zwart die naar grijs verkleurt. Zo heeft de hond een vachtkleur die zowel donkere als lichte delen heeft. De hond met een merle vacht heeft altijd een grondkleur, waar dan het ‘merle’ aan toegevoegd is. Bijvoorbeeld een blue merle of red merle. Sable merle is een vacht waarbij vaak rood de basiskleur is. De individuele haren bestaan uit twee kleuren; een lichtere kleur aan de wortel die overloopt naar een zwarte punt. 

Merle gen in combinatie met andere genen

Het merle gen heeft eigenschappen die zich uiten in combinatie met het andere gen (enkelvoudig dominant). Wanneer één van beide genen de (dominante) mutatie heeft, komt deze wel tot uiting, maar slechts in de helft van de cellen van onder andere de vacht en de huid. De hond heeft dan een gevlekte vacht waarvan een deel wit is (dankzij het gemuteerde merle-gen), het andere deel bevat wel pigment (waar het normale gen tot uiting komt). Wat dus tot de verschillende kleurvlekken leidt. Indien beide genen gemuteerd zijn, zijn de vacht en huid helemaal wit. Dan is het pigment helemaal verdwenen. 

Je kunt het gen aflezen aan de afkortingen ervan. In termen van genen wordt elke normale merle aangeduid met Mm. De hoofdletter M staat voor het merle kenmerk van de hond. Een hond die niet merle is, wordt geduid met mm. Pups van de combinatie van twee merle honden hebben kans op MM. Deze honden hebben een grote kans op allerlei aandoeningen van het gezicht en het gehoor. Andere pups uit zo’n nest kunnen de dans ontspringen. Zij hebben dan de genen Mm of mm.  

Overigens; er mag nooit alleen maar van de vachtkleur uitgegaan worden als er honden met elkaar worden gecombineerd waarbij het vermoeden van merle bestaat, want niet altíjd is goed zichtbaar of het werkelijk om een merle vacht gaat. Om er zeker van te zijn of de hond het merle gen heeft, is het belangrijk dit via een dna-test met zekerheid vast te stellen. 

Gevolgen van een merle-vacht

Er zijn meerdere studies naar de gevolgen van een merle-vacht gedaan. Uit een Duitse studie bij bijna veertig teckels, een ras waarbij het merle gen voorkomt, werd er gedeeltelijk gehoorverlies vastgesteld bij 54,6 procent van de dubbelmerles en bij 36,8 procent van de ‘enkele merles’. Eén op de elf dubbel-merles was volledig doof. Geen van de enkele merles had gehoorproblemen. Een Amerikaanse studie liet zien dat er bij 22 dubbelmerles er 8 honden volledig doof waren. Twee honden waren doof aan één oor. Van de 48 enkele 

merles was er één hond doof aan één oor en geen enkele hond was volledig doof. 

Rassen met het merle-gen

Rassen waar een merle vacht bij voorkomt zijn onder andere de border collie (blue merle, red merle, sable merle), Chihuahua (blue merle, red merble, sable merle), Welsh corgi cardigan (blue merle), shetland sheepdog (blue merle-zilverlbauw en gevlekte merle met zwart), Duitse dog (grijstijger, harlekijn), Australian shepherd (blue merle, red merle), teckel (tijger, zilvertijger, chocolade en rode tijger). Bij teckels ofwel dashonden wordt de vacht ook wel dapple genoemd. 

Verbod op merle combinatie

De Raad van Beheer is voorstander van het fokken van honden op gezondheid, bouw en gedrag. Pas daarna is de vachtkleur aan de beurt, zo menen zij. Omdat honden met twee merle-genen vaker blind en doof zijn, en een gevoeligheid hebben voor zonlicht meent de Raad dat er nooit twee honden met een merle-gen met elkaar gecombineerd mogen worden.