Heb je een vrouwtjeshond, oftewel een teefje, en wil je geen nestje puppy’s, dan kun je haar laten steriliseren. Denk je hier over na, dan kunnen we ons voorstellen dat je veel vragen hebt. In dit artikel geven we zoveel mogelijk antwoord op de vragen zoals; wat gebeurt er als je je hond laat steriliseren,  wanneer kun je je hond het beste laten steriliseren, wat zijn de voordelen van sterilisatie voor je hond en welke nadelen er zijn.

Heb je een teefje dan zal ze, als ze eenmaal voor het eerst loops is geworden, de rest van haar leven vruchtbaar blijven. Deze eerste loopsheid vindt meestal plaats tussen de zesde en de achttiende levensmaand, afhankelijk van de grootte van de hond en het ras. Anders dan bij de mens, kent de hond geen menopauze. Dit betekent dat ook een oudere hond dus gewoon vruchtbaar blijft.

Je hond steriliseren

Weet je al zeker dat je geen nestje wil, dan kun je je teefje het beste zo jong mogelijk laten steriliseren. Het liefst nog voor ze de eerste keer loops wordt (op een leeftijd tussen de 6 en 9 maanden. of anders zo’n 2 a 3 maanden ná de eerste loopsheid. Naar schatting is overigens zo’n 30 tot 50% van alle teefjes in Nederland gesteriliseerd.

Waarom laat je je hond steriliseren?

Naast dat je teefje geen (ongewenst) nest met puppy’s kan krijgen, zitten er nog meer voordelen aan het laten steriliseren. Het zorgt er namelijk ook voor dat je hond een aangenamere en gezondere huisgenoot wordt. Daarnaast heeft je teefje door sterilisatie in de eerste levensjaren een beduidend lager risico op het ontstaan melkkliertumoren.

Dat je hondje gezelliger wordt komt omdat er na de sterilisatie niet meer de bekende paringsdrang heeft. Daardoor zal het teefje minder weglopen, geen last meer hebben van opdringerig gedrag en serenades van niet gecastreerde reuen. Maar ook heb je geen last meer van loopsheid bij je teefje. Geen vlekken op tapijt of op de bank waar ze toch stiekem op was gaan liggen. Daarnaast zijn gesteriliseerde honden veel aardiger en aanhankelijker naar mensen maar ook naar andere honden.

Sterilisatie en de gezondheid van je teefje

Niet alleen qua gedrag en heeft sterilisatie invloed, ook op de gezondheid dus. Als eerste is er minder kans op kwaadaardige melkkliertumoren maar ook is de kans op ontstekingen in de baarmoeder kleiner. Daarnaast wordt de kans op suikerziekte nihil, kan je teefje niet ongewenst zwanger worden, niet schijnzwanger worden en ervaart het geen stress van opdringerige reuen in de periode dat ze loops zijn en heeft het geen last van de loopsheid zelf.

Melkklierkanker en baarmoederontsteking

Onderzoek heeft uitgewezen dat een sterilisatie vóór de eerste loopsheid, de kans op melkkliertumoren tot nul reduceert. Na elke loopsheid wordt de kans op melkklierkanker helaas groter. Daarom wordt geadviseerd om een teefje rond de 6 tot 9 maanden te laten steriliseren. Helaas weet je niet altijd wanneer de teef voor het eerst loops zal zijn. Is ze toch eerder loops dan je verwacht had, dan is 2 a 3maanden na de eerste loopsheid een goed alternatief.

Daarnaast leidt de cycli van hormonen bij ongesteriliseerde teven op den duur vaak tot veranderingen in de baarmoeder. De baarmoeder wordt daardoor gevoeliger voor infectie wat kan leiden tot ernstige baarmoederontsteking. Heeft een hond een baarmoederontsteking kan deze alleen behandeld worden door middel van een spoedoperatie waarbij dan de gehele baarmoeder zal worden verwijderd.

Er is een onderzoek gedaan naar ongesteriliseerde teven tot 10 jaar oud waarbij is aangetoond dat maar liefst 30% melkkliertumoren en/of een baarmoederontsteking ontwikkelt! Kijk je naar een leeftijd tot 12 tot 14 jaar, is dit percentage nog veel hoger. Bij ongesteriliseerde teven van grote hondenrassen, is er zelfs een kans van 60-75% op een ontwikkeling van melkkliertumoren en/of baarmoederontsteking. Een sterilisatie dus het overwegen meer dan waard.

Schijnzwangerschap voorkomen

Maar melkklierkanker of baarmoederontstekingen zijn niet het enige dat je teefje kan overkomen. Sommige honden worden ook schijnzwanger en kunnen daar behoorlijk ziek van zijn.  De kans op verschijnselen van schijnzwangerschap neemt ook per loopsheid toe. Door sterilisatie kan het teefje niet  meer schijnzwanger worden en dus ook geen klachten meer krijgen. Hierdoor neemt de gemiddelde levensverwachting van een jong gesteriliseerde teef met ongeveer 2 jaar toe.

Suikerziekte

Tijdens de cycli van een teefje kan de hormoonspiegel leiden tot suikerziekte. Suikerziekte komt meestal voor vanaf een aantal weken na de loopsheid. Kenmerkend aan deze aandoening zijn het vele drinken en veel. Doordat gesteriliseerde geen cyclus meer hebben, is het risico op deze hormoon-gerelateerde suikerziekte er niet!

Wanneer laat je je hond steriliseren?

Zoals al gezegd is voor de eerste loopsheid de beste optie omdat dit de kans op melkklierkanker reduceert tot nul. Wanneer een hond loops wordt, is mede afhankelijk van het soort en de grote van je hond. Meer hierover lees je in het artikel ‘alles wat je wil weten over de loopsheid van je hond’.

Daarnaast speelt het gewicht/grootte en de kans op urine-incontinentie een rol. Bij een grove scheiding kun je aanhouden dat een ras met een volwassen gewicht onder de 20 kilo en zonder verhoogde kans op urine-incontinentie, het beste gesteriliseerd kan worden voor de eerste loopsheid. Vanaf een leeftijd van 6 maanden is de hond voldoende oud om veilig de narcose en operatie te doorstaan. Daarnaast is er op die leeftijd een optimale wondgenezing en maakt het weinige buikvet de operatie minder risicovol.

Bij rassen met een volwassen gewicht onder de 20 kilo maar met een verhoogde kans op urine-incontinentie wordt de sterilisatie beter 2 a 3 maanden na de eerste loopsheid uitgevoerd.

Bij rassen met een volwassen gewicht boven de 20 kilo is het ook beter de sterilisatie 2 a 3 maanden na de eerste loopsheid te laten uitvoeren. Overleg bij twijfel vooraf met je dierenarts.

Je hond steriliseren tijdens loopsheid?

Is je teefje eerder loops geworden, dan is het erg onverstandig het teefje tijdens de loopsheid te laten steriliseren. Gedurende de loopsheid zijn de eierstokken en de baarmoeder namelijk veel forser doorbloed. Hierdoor loopt het risico op bloedingen tijdens de operatie sterk toe. Daarnaast is de kans groot dat bij een sterilisatie tijdens de loopsheid, aansluiten een lange periode schijndracht optreedt. Is je teefje dus loops geworden, dan kun je beter 2 a3 maanden wachten voor je een sterilisatieoperatie  laat uitvoeren.

Wat houdt de sterilisatie van een teefje in? 

Een sterilisatie wordt altijd uitgevoerd onder narcose. Tijdens de operatie wordt er een kleine snede in de buikwand gemaakt, waarna de eierstokken verwijderd worden. Door deze kleine snede en de onderhuidse hechtingen is het vaak niet nodig dat je teefje daarna een kap moet dragen. Ook kan je hond vaak dezelfde dag weer naar huis. Wel zullen er pijnstillers gegeven worden voor de eerste dagen na de operatie. Niet alleen voor de pijn, maar zo wordt ook de genezing van de wond bevorderd. 10 dagen na de operatie zal de dierenarts te wond willen controleren.

Wat wordt er bij een sterilisatie verwijderd? 

Bij jonge teefjes kan bijna altijd worden volstaan met het verwijderen van alleen de eierstokken. Is je teef ouder of is de baarmoeder verdikt of ziet deze er afwijkend uit, dan kan het verstandig zijn om niet alleen de eierstokken, maar ook de baarmoeder te verwijderen. De operatie zal hierdoor meer tijd in beslag nemen en ook de buikwond zal groter worden. Daarnaast is de ingreep iets meer belastend zijn voor het teefje.

Hoe lang duurt de sterilisatie van een hond?

De operatie zelf duurt zo’n 30 minuten tot een uur. Hou wel rekening met een dag opname. Dat betekent dat je hond pas weer mee naar huis mag als ze goed wakker is, de lichaamstemperatuur op peil is en je teefje weer zelfstandig kan lopen.

Hoe lang is je hond suf van narcose?

Een sterilisatie wordt altijd onder narcose gedaan. Normaal gesproken zal het teefje dezelfde dag nog wat suf zijn van de narcose. Ook kan het zijn dat ze wat misselijk is of weinig eetlust heeft. De dag erna hoort hij weer grotendeels opgeknapt te zijn.

Wat zijn de kosten om een hond te steriliseren?

De kosten van de sterilisatie kunnen uiteenlopen van € 300,- tot wel € 600,-. Dit heeft vooral te maken met het gewicht en de grote van je hond. Daarnaast hanteren de verschillende dierenartsen uiteraard ook verschillende tarieven. Vraag vooraf met welke kosten je rekening moet houden. Vermeld daarbij om welke hond het gaat, hoe groot/zwaar je hond is en eventuele bijzonderheden waardoor er mogelijk risico’s of complicaties kunnen ontstaan.

Alternatieven voor sterilisatie van teefjes

Wil de loopsheid bij teven uit te stellen of voorkomen, maar je hond (nog) niet laten steriliseren? Dan bestaan er hormoonpreparaten in pil- of in prikvorm. Overleg het gebruik hiervan wel goed met de dierenarts en besef dat er aan deze hormoonpreparaten risico’s verbonden zijn zoals dat de kans op melkkliertumoren, baarmoederontsteking en suikerziekte blijft bestaan of zelfs toe zal nemen.

Nadelen en risico’s van sterilisatie

Naast de voordelen, kent een sterilisatie ook enkele nadelen. Uiteraard is het goed om daarvan op de hoogte te zijn. Toch leidt een sterilisatie, ondanks deze nadelen, tot een langer en gezonder leven van de  hond.

De meest voorkomende risico’s zijn urine-continentie, vachtverandering, gedragsverandering, overgewicht en uiteraard bestaat er ook een narcoserisico. Om dit laatste tot het absolute minimum te beperken worden tegenwoordig de modernste en veiligste methode en veilige narcosemiddelen gebruikt.

Urine-incontinentie

Een van de risico’s bij een sterilisatie is dat er een zeer kleine kans is op urine-incontinentie. Een vervelende aandoening die gelukkig met medicatie wel goed te behandelen is.

Urine-incontinentie kan ontstaan doordat de sluitspier van de blaas, als gevolg van de sterilisatie, minder goed kan gaan functioneren. Dit kan direct na de operatie optreden, maar ook pas heel veel jaren later. Om de sluitspier van de blaas weer beter te laten functioneren, bestaat er medicatie.

Hoe groot de kans op deze complicatie is, is lastig te voorspellen. Wel zijn er enkele risicofactoren bekend. Zo stijgt het risico op incontinentie in het geval van overgewicht. Een risicofactor die je als eigenaar van de hond dus zelf in de hand hebt. Daarnaast hebben hondenrassen met een volwassen lichaamsgewicht boven de 20 kilo, een grotere kans op urine-incontinentie na sterilisatie dan kleinere hondenrassen. Hierdoor is het advies om deze categorie hondenrassen pas na de eerste loopsheid te laten steriliseren waardoor het risico gereduceerd wordt.

Naast lichaamsgewicht zijn er een aantal hondenrassen waarbij een verhoogde kans op de ontwikkeling van incontinentie na sterilisatie aangetoond is. Dit zijn onder andere de Boxer, Dwergpoedel, Rottweiler, Dobermann, Riezenschnautzer, Ierse Setter, Bobtail en Weimaraner. Ook bij deze hondenrassen is het verstandiger om de sterilisatie pas na de eerste loopsheid te laten uitvoeren.

Vachtverandering

Na sterilisatie kan bij bepaalde hondenrassen een ongewenste vachtverandering voorkomen. Dit kan bij honden met een halflange tot lange dubbele vacht leiden tot een pluizige (puppy-achtige) vacht. Een verhoogd risico hierop geldt voor hondenrassen zoals de Afghaanse windhond, de Cocker Spaniel en de Newfoundlander.

Gedragsverandering

Ook kan sterilisatie leiden tot een (beperkte) gedragsverandering. Dit gebeurt door een veranderende hormoonspiegel verandert. Hierdoor kan een teefje rustiger worden maar ook juist feller (en in enkele gevallen zelfs iets agressief).

Veranderingen in de groei

Bij teefjes die voor de eerste loopsheid worden gesteriliseerd, kan het voorkomen dat de groeischijven zich wat later sluiten. Hierdoor kan er iets meer lengtegroei optreden bij deze honden waardoor ze wat  hoger op hun poten komen te staan. Over het algemeen is dit effect overigens nauwelijks zichtbaar.

Overgewicht

Er is een fabel dat teven die gesteriliseerd worden altijd dikker worden. Dit hoeft niet, en ligt vooral aan jou als baasje. Teven die gesteriliseerd zijn hebben wel vaak een grotere eetlust dan voorheen. Daarnaast is hun stofwisseling langzamer geworden. Hierdoor hebben ze dus eigenlijk minder energie (lees voedsel) nodig. Omdat ze wel blijven eten, bestaat er dus een kans dat je hond na sterilisatie te dik wordt.

Een toename van het gewicht na de operatie kan voorkomen worden door minder voer aan te bieden. Een richtlijn hiervoor is ongeveer driekwart van de hoeveelheid voer die ze voor aan de operatie kregen. Heb je een hond met de neiging tot overgewicht, kun je ook overwegen om over te stappen op professioneel dieetvoer. Dit is verkrijgbaar bij je dierenarts. Zo kun je je teefje wel een gevulde voerbak aanbieden, terwijl ze wel minder kilocalorieën binnen krijgt. Ook is de hoeveelheid eiwit dan voldoende wat zorgt voor een goed behoud van spieren. Zo voelt de hond zich fijn en ook verzadigd door het verhoogde vezelgehalte in dit voer. Verder is het belangrijk om je hond na de sterilisatie regelmatig te wegen om in de gaten te houden dat er geen overgewicht gaat optreden.