Naast hardlopen, joggen en fietsen, kun je ook speciale hondensporten beoefenen waarin gehoorzaamheid en behendigheid een rol spelen. Maar er zijn nog meer hondensporten. Bijzondere hondensporten die niet voor elke hond geschikt zijn. We hebben het dan over sporten en/of trainingen als jachttraining, speuren, reddingshondenwerk, kuddehondenwerk, werkhond IGP,  waterwerk en de sledehondensport.

Jachttraining

Je hond zomaar meenemen op jacht, is natuurlijk geen goed plan. Je hond moet daarvoor getraind zijn. Maar wist je dat jachttraining ook bedoeld is voor honden een bazen die niet willen gaan jagen. De training is namelijk ook leuk voor jou en je hond om gewoon lekker samen bezig te zijn. Het leuke aan een jachttraining is dat allee honden het kunnen en plezier beleven aan het jagen en apporteren.

Het is overigens bijzonder om te zien tot welke prestaties een goed getrainde jachthond in staat is. Ze vinden het geweldig om wild op te sporen, aan te wijzen, te volgen, op te jagen of te apporteren. En ze zijn er gewoon ook heel goed in. Daarom vinden ze het ook zo leuk om te oefenen.

Voor wie is jachttraining geschikt?

Eigenlijk vindt bijna elke hond de jachttraining leuk. Wil je met je hond op wedstrijdniveau meedoen? Dan zie je vaak wel dat echte jachthondenrassen uitblinken in deze sport. In het artikel ‘Top 5 hondenrassen voor de jacht’ lees je precies welke hondenrassen uitblinken.

Wedstrijden

Wil je gaan trainen voor jachthondenwerk, dan zijn er veel plekken waar je dit kunt gaan doen. Via Koninklijke Nederlandse Jagersvereniging, maar ook sommige rasverenigingen, kynologenclubs en zelfs particulieren hondenscholen bieden jachthondentrainingen aan.

Reddingshondenwerk

Dat je hond beter kan ruiken dan jij, wist je misschien al. Het reukvermogen van honden is iets waar wij als mensen alleen maar van kunnen dromen en waar wij ons slechts een vage voorstelling van kunnen maken. En die geweldige neus met dat onvoorstelbare reukvermogen, in combinatie met opsporingsdrift en jachtinstinct, zorgt ervoor dat honden geweldig zijn in het opsporen van mensen die gered moeten worden.

Reddingshonden werk is een belangrijk onderdeel bij de politie maar ook gewoon leuk om samen met je hond te doen. Je hond is een kei in speuren en zal jou dat graag laten zien. Daarbij heeft elk levend wezen een eigen specifieke geur. Precies de reden waarom honden in staat zijn zelfs mensen onder het puin, in water of ergens anders verstopt, op te sporen.  Als de hond de vermiste persoon geroken heeft, laat hij dat weten door te blaffen, te krabben of in het water te happen, daar waar diegene zich bevindt. Dat maakt dat reddingshondenwerk niet alleen leuk is, maar ook heel nuttig kan zijn.

Voor wie is reddingshondenwerk geschikt?

Ook hier geldt dat elke hond (en vooral die met een goede neus en handig lichaam) aan reddingswerk kunnen doen. Voor een reddingshond is het wel fijn als dat hij zich snel kan bewegen, soepel is en bestand tegen extreme temperaturen en weersomstandigheden. Reddingshondenwerk gebeurt meestal buiten. Wil je je hond later ook ‘echt’ mensen laten redden, dan moet je hond (maar ook jij) tegen diverse omstandigheden bestand zijn. Je zult dan niet alleen soms in het buitenland verblijven maar ook onder bijzondere omstandigheden zoals aardbevingen, overstromingen, onherbergzame gebieden en je krijgt te maken met menselijk leed. Dat vergt uiteraard wel wat van jullie.

Je hond moet, voordat hij kan beginnen deze opleiding, uiteraard goed gesocialiseerd zijn uitstekend gehoorzamen. Daarbij moet hij eerste het diploma ‘Verkeerszekere Hond’ halen, voor hij examen mag doen als reddingshonden. Bij de training Verkeerszekere Hond wordt je de hond geleerd zich sociaal en gehoorzaam te gedragen op straat. Tijdens de training is het de bedoeling dat de hond een hoge mate van zelfstandigheid ontwikkelt. Je traint hem daarom op basis van motivatie, positieve bekrachtiging en shaping. Op basis van belonen, ontwikkel en kneed je het gedrag steeds verder tot het gedrag dat je wilt zien. Belonen doe je, afhankelijk van de voorkeur van je hond, met voedsel of favoriete speeltjes.

Wedstrijden

Reddingshondenwerk leent zich prima als hondensport. Je kunt het reddingshondendiploma’s halen waarna je ook mee kunt doen aan wedstrijden.

De examens en wedstrijden bij de reddingshondensport zijn verdeeld in verschillende disciplines: vlakterevieren, puinzoeken en speuren. Het vlakterevieren houdt in dat je hond het terrein systematisch afzoekt naar slachtoffers. Bij puinzoeken leert je hond eventuele slachtoffers op te sporen in het puin. Meestal wordt dit geoefend in leegstaande gebouwen of bij sloopbedrijven. Het onderdeel speuren houdt in dat je hond slachtoffer moet vinden door het geurspoor te volgen. De disciplines bestaan uit zoekwerk, gehoorzaamheid en hindernissen. Er zijn verschillende niveaus te behalen waarbij het eerste niveau het reddingshondengeschiktheidsdiploma is. Hierna kun je verder met niveau A en B. Kies je voor lawinezoeken, dan is er ook nog een niveau C. Het onderdeel waterwerker wordt verderop in dit artikel genoemd.

Er zijn in Nederland diverse reddingshondengroepen waarbij sommige zich wat meer richten op praktijkwerk en andere op de sport. In alle gevallen heb je een hond nodig met een goede neus maar ook met de nodige lef en doorzettingsvermogen. Dat laatste geldt overigens niet alleen voor de hond maar ook voor zijn baasje.

Waterwerk

Vroeger hadden bepaalde hondenrassen de taak om de vissers te helpen. Dit deden ze door te helpen de netten uit het water te halen en door drenkelingen te redden. Bij veel honden is deze aanleg nog steeds aanwezig. Waterwerk is daarom dé sport voor deze honden

De sport waterwerk zorgt ervoor dat honden en hun baasjes gemotiveerd worden brevetten te halen met een moeilijkheidsgraad van A tot en met D. Dit gebeurd in verenigingsverband.  brevetten te halen. Bij de oefeningen leert je hond vaardigheden zoals het ophalen van een boot, pop of drenkeling. Daarnaast  oefenen ze om een touw, peddel of reddingsvest naar een afgedreven boot te brengen en zijn uiteraard  gehoorzaamheidsoefeningen een onderdeel van de training. Waterwerk is goed voor de ontwikkeling van honden omdat ze veel met andere honden en voor hen onbekende mensen in aanraking komen.

Voor wie is waterwerk geschikt?

Waterwerk is geschikt voor honden die graag het water in gaan en zwemmen leuk vinden. Denk aan Retrievers, Poedels en Herdershonden. Daarnaast zijn de New Foundlander, Landseer ECT en de Leonberger echte waterwerkhonden.

Je hond moet uiteraard ook gehoorzaam en sociaal zijn, een gezond lichaam en een goede conditie hebben. Daarbij is het belangrijk dat je hond de ‘will to please’ heeft.

Wedstrijden

Waterwerk kun je recreatief doen maar je kunt ook aan wedstrijden meedoen. Dit ligt ook aan het ras van je hond en natuurlijk jullie motivatie.

Wil je deelnemen aan een brevettendag, dan is het belangrijk om te weten dat het voor honden en eigenaren die in Nederland wonen, verplicht is om de Basistoets Gehoorzaamheid te halen. Heeft je hond al een door de Raad van Beheer erkend Nederlands waterwerkbrevet, of is hij geslaagd voor het examen Gehoorzame Hond, EG, FCI Obedience Beginners of hoger en/of VZH, dan is hij vrijgesteld van deze verplichting. Belangrijk is wel dat dit het hondenlogboek is afgetekend door een door de Raad van Beheer erkende Kynologisch Instructeur.

Daarnaast moet je, om deel te mogen nemen aan waterwerktrainingen, workshops en officiële brevettendagen, een individuele vergunning (ontheffing trekkracht) van het ministerie hebben. Zonder deze vergunning is deelnemen strafbaar. Een ontheffing aanvragen kan via mijn.rvo.nl. (let op, hiervoor het je wel een gezondheidsverklaring van de dierenarts nodig).

Werkhond IGP

Voor pittige honden is er de sport werkhond IGP (Internationale Gebruikshonden Prüfungsordnung). IGP bestaat uit de onderdelen; verdedigingswerk/pakwerk, speuren en appèl. Bij pakwerk moet je hond de ‘boef’ opsporen (dit noemen we revieren), aanblaffen en stellen. De boef wordt in deze gevallen vervangen door een pakwerker. Probeert de pakwerker te ontsnappen, dan dient de hond in te grijpen. Dit maakt dat deze sport voor zowel de hond als de pakwerker erg pittig is en de belastbaarheid van je hond op de proef zal stellen. De pakwerker kan namelijk schreeuwen of dreigen naar de hond. De hond zal tijdens de training leren zich te fixeren op het willen pakken van de mouw van de pakwerker.

Wedstrijden

Naast het volgen van cursussen kun je ook deelnemen aan examens. Voor je hond examen mag doen, moet hij wel eerst in het bezit zin van het diploma ‘Verkeerszekere hond’. Naast de cursussen kun je IGP ook deelnemen aan regionale en landelijke wedstrijden. Er is zelfs een Nederlands Kampioenschap Werkhonden en een Wereldkampioenschap Werkhonden.

Kuddehondenwerk

Je kent vast wel de plaatjes en verhalen over de honden de herder helpen om de schapen bij elkaar te houden. Dat hoeden en drijven van vee was vroeger het werk van de herdershondenrassen en de Border Collie. Daarbij is er een verschil tussen hoeden en drijven. Dat verschil zit vooral in de manier van werken van de hond. Over het algemeen geldt dat een Border Collie de schapen drijft en een Herdershond schapen hoedt.

Onder hoeden verstaan we het begeleiden van een schaapskudde bij het grazen en het verplaatsen. Tijdens het grazen is het de taak van de herder erop toe te zien dat de schapen niet op andere akkers en velden, maar alleen daar blijven waar dat de bedoeling is. Bij dit hoeden worden herdershonden ingezet om de grenzen te bewaken. De schaapherder geeft de grenzen aan bij de hond, waarop de hond op de grenzen heen en weer loopt om te voorkomen dat de schapen daar over heen gaan. Gaat de herder de kudde verplaatsen, dan loopt schaapherder aan de kop van de kudde en de Herdershond, meestal aan de zijkant van de kudde. De hond voorkomt daarmee dat de schapen op delen komen waar het niet de bedoeling. Ook zorgt de hond ervoor dat een weg bijvoorbeeld niet volledig in gebruik genomen en daardoor geblokkeerd wordt door de schapen.

Anders is het bij het drijven van de schapen. Dan loopt de hond achter de kudde om er zo voor te zorgen dat de schapen blijven lopen. Een hond die drijft kan daardoor zelfstandig de schapen over een grote afstand ophalen. Je kunt honden zelfs leren om de schapen over een bepaald parcours zelfstandig rond te sturen. Dit doen ze door een sluiphouding aan te nemen en op een bepaalde positie te gaan staan ten opzichte van de schapen. Hierdoor kunnen de drijvers de schapen zelfstandig in beweging zetten in de gewenste richting.

Wedstrijden

Wil je weten of je hond aanleg heeft voor kuddehondenwerk, dan kun je een Herding Instinct Test (NHAT) doen. In kuddehondenwerk worden ook wedstrijden georganiseerd. Wil je mee gaan doen aan wedstrijden dan moet je hond eerst geslaagd zijn voor de Natural Herding Apptitude Test (NHAT) en vervolgens slagen voor de Herding Working Test  (HWT). Na het behalen van de HWT, kun je voor je hond het werkhondencertificaat aanvragen.

Alle honden deelnemen met of zonder een FCI-stamboom uit rasgroep 1, 2 of 5 die van oorsprong hoeden of drijven mogen meedoen aan de Herding Instinct Test, Herding Working Test en wedstrijden. Voor de  plaatsing en het behalen van titels, moet je hond wel over een FCI stamboom beschikken.

Sledehondensport

De sledehondensport is een sport die speciaal voor hondenrassen is die van oorsprong gewend zijn om lasten te trekken. Hieronder vallen de Alaskan Malamute, Groenlandse Hond, Samojeed, Siberische Husky en Eskimohond. In Nederland is het beoefenen van deze sport alleen toegestaan met honden van deze rassen en een officiële stamboom.

De hond of honden rennen voor een slee die gemend wordt door een musher (hondenmenner). Is er geen sneeuw, dan kan de slee vervangen worden door een kar.

Voor wie is sledehondensport geschikt?

In 1911 werd de trekhondenwet van kracht. Daarvoor was het in Nederland heel gewoon om honden karren (met vaak een zware last er op) te laten trekken. Tegenwoordig is het verboden om elke activiteit waarbij een hond wordt ingezet (op het land of in het water) een kar, slee, boot of een ander voorwerp, dier of mens voort te trekken. Alleen beoefenaars van de sledehondensport met een Alaskan Malamute, Groenlandhond, Samojeed, Siberische Husky of Eskimohond (met stamboom) mogen hun hond een last laten trekken. Daarnaast kan er voor honden die gefokt zijn voor de sledehondensport, maar die niet in het bezit zijn van een stamboom (Alaskan Husky) een ontheffing worden aangevraagd. .